Raportowanie środowiskowe – przejdź z nami przez ten proces

Anna Sawicka

Przedsiębiorstwa produkcyjne, których działalność jest związana z emisją zanieczyszczeń, odpadami lub odprowadzaniem ścieków, mają wiele obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów. W naszym artykule skupimy się na wyjaśnieniu, w jaki sposób można ułatwić raportowanie zgodnie z regulacjami.

Raportowanie środowiskowe – na czym ono polega?

Obowiązek raportowania regulują przepisy prawa. Sprawozdania składa się regularnie (raz na miesiąc, rok itp.), a część z nich tworzy się przyrostowo, z zachowaniem wymaganej przez przepisy ciągłości – na podstawie danych z poprzedniego raportu i aktualnych pomiarów powstaje nowy raport. W organizacjach rozproszonych, posiadających wiele emitorów zanieczyszczeń, możemy mieć do czynienia z bardzo skomplikowanym procesem – od pozyskania danych, poprzez ich pogrupowanie, przetworzenie i ostatecznie udostępnienie informacji we właściwej formie i właściwym odbiorcom.

Duże organizacje mają w swojej strukturze wydzielone działy odpowiedzialne za ochronę środowiska. Ich zadaniem jest przede wszystkim zapewnienie, że przestrzegane są wszystkie obowiązujące przepisy związane z ochroną środowiska, wdrażane są polityki zrównoważonego rozwoju, a wyniki realizowanych działań są rzetelnie raportowane. Najczęściej wykorzystywanym narzędziem raportowym jest arkusz kalkulacyjny, nie jest to jednak najbardziej optymalne rozwiązanie przy skomplikowanym procesie i konieczności zachowania ciągłości informacyjnej.

Czy da się to zrobić lepiej?

Przygotowanie danych

Dane źródłowe do raportów są zwykle niejednorodne. Wynika to stąd, że mogą pochodzić z różnych oddziałów firmy (często w różnych lokalizacjach), mogą być rejestrowane w różnych momentach, przez różne czujniki pomiarowe. Dodatkowo mogą pochodzić z różnych systemów informatycznych czy aplikacji, w których są zapisywane, archiwizowane i niejednokrotnie wstępnie przetwarzane. W konsekwencji stanowią zlepek wartości pozbawionych kontekstu, odpowiadających różnym jednostkom fizycznym, na różnym poziomie agregacji w czasie i przestrzeni. To wszystko musi zostać ujednolicone i scalone w jednej bazie (repozytorium).

Uporządkowanie danych pozwala przygotować się do raportowania, ale nie daje nam jeszcze możliwości monitorowania w czasie rzeczywistym wpływu na środowisko. Zbudowanie takiego kompletnego systemu informowania o przekroczeniach emisji, wraz z możliwością predykcji wpływu na otoczenie (np. poprzez prognozowanie odległości, w jakiej zostaną rozprzestrzenione szkodliwe substancje) i zautomatyzowanym raportowaniem, wymaga wdrożenia kilku elementów, związanych z integracją danych pomiarowych online. W przedsiębiorstwach obejmujących wiele oddziałów, w których rejestrowanych jest wiele parametrów, rekomendujemy użycie systemu OSIsoft PI.

Monitoring i raportowanie

Odpowiednie przygotowanie danych pozwala uruchomić proces tworzenia prawidłowych raportów. Tu pojawia się różnica między tradycyjnym Excelem a podejściem zarządzalnym, w którym używamy platformy Smart RDM. Na podstawie predefiniowanego formularza analityk otrzymuje szablon raportu zasilony danymi z systemów źródłowych. Na tym etapie można jeszcze dane zweryfikować, poprawić, a następnie zaakceptować. Po akceptacji formularza powstaje automatycznie raport. Zapisane dane są przechowywane w systemie jako zwalidowane, tworzą historię danych raportowych i są wykorzystywane w następnym okresie sprawozdawczym.

Dzięki dostarczonemu systemowi Smart RDM Klient otrzymuje możliwość generowania raportów praktycznie na życzenie W każdej chwili dostępne są raporty za dowolny okres, w wybranym zakresie, z każdej lokalizacji, dla dowolnego emitora, obrazujące emisje, stężenia, wartości dopuszczalne, przekroczenia limitów itp. Możliwy jest podgląd, jak i pobranie oraz wydruk raportu, np. w formacie PDF. Dostęp do raportów odbywa się na zasadzie przyznawania uprawnień określonym osobom. Uprawnienia działają nie tylko na etapie podglądu czy pobrania dokumentu, ale także na wcześniejszych etapach pracy z danymi.

Platforma Smart RDM – narzędzie w pełni skalowalne

Platforma Smart RDM daje jeszcze jedną korzyść – jest skalowalna, co pozwala jej rosnąć wraz ze zmieniającymi się wymaganiami raportowymi lub rozwojem organizacji. Raz przygotowane formularze będą mogły automatycznie obsługiwać nowe jednostki organizacyjne.

Przykładowo jeden z naszych Klientów, produkujący energię elektryczna, stale monitoruje (między innymi) poziom emisji CO2, SO2, NOx, pyły, NH3, Hg, CO, HCl, HF. Przykładowo jeden z naszych Klientów, produkujący energię elektryczna, stale monitoruje (między innymi) poziom emisji CO2, SO2, NOx, pyły, NH3, Hg, CO, HCl, HF.

W naszym przykładowym wdrożeniu, w jednym z oddziałów powstał nowy blok – zastosowane w nim technologie są różne od używanych w istniejących blokach, inny jest też sposób rozliczania emisji. Do momentu integracji z emitorami Klient mógł tworzyć raporty ręcznie, a następnie zostały one automatycznie uzupełnione. Cały proces odbył się w kilka dni.

Pierwszy krok do ESG

Zbliża się kolejny obowiązek raportowy przedsiębiorców – raporty ESG (Environmental, Social & Corporate Governance), czyli niefinansowe raportowanie dotyczące kwestii środowiskowych, społecznych i ładu korporacyjnego. Pierwsze raporty będą wymagane już w 2024 roku. Przygotowane przez nas rozwiązanie dla ochrony środowiska będzie w pełni wspierać raportowanie ESG. Podsumowując: nie warto tracić czasu na pracochłonne raportowania w arkuszu kalkulacyjnym, można to robić automatycznie i z pełną kontrolą procesów.